Yazar İsmail Seven; Sigaranın Gençler Üzerindeki Etkisi ve Zararları

           

         Sigaranın Gençler Üzerindeki Etkisi ve Zararları      

    Genç yaşta sigaraya başlamak, hem sağlıksız bir geleceğin hem de zor bir yaşamın habercisidir. Sigaranın bırakılmasıyla birlikte vücut kendini onarmaya başlar. Bu nedenle erken dönemde farkındalık oluşturmak ve önleyici adımlar atmak son derece önemlidir.

      Gençler arasında sigarayı teşvik eden faktörleri sıralamak gerekirse

· Arkadaş grubunda sigara içenlerin olması, diğer gençleri de denemeye iter.

· "Gruba ait olma" duygusu için sigara içmeye başlanabilir.

· Gençler arasında sigara bazen "olgunluk" ya da "özgürlük" simgesi olarak algılanır.

· Filmlerde, dizilerde ve müzik kliplerinde sigaranın romantik ya da asi bir imajla sunulması, gençleri etkiler.

· Sosyal medya fenomenlerinin veya ünlülerin sigara içtiği içerikler rol model etkisi yaratabilir.

· Gizli reklamlar ya da dolaylı tanıtımlar (örneğin sigara markalı ürünlerin kullanımı) da teşvik edici olabilir.

· Ailede sigara içen bireylerin olması, sigarayı normalleştirir.

· Ailede yeterli ilgi, sevgi ve destek göremeyen gençler, duygusal boşluklarını sigarayla doldurmaya çalışabilir.

· Stres, kaygı, depresyon gibi duygusal sorunlarla başa çıkmak için sigaraya yönelinir.

· "Rahatlatıyor" algısı, gençleri bağımlılığa sürükler.

· Ergenlik dönemi, sınırların zorlandığı ve risk alma eğiliminin arttığı bir dönemdir.

· “Bir kereden bir şey olmaz” düşüncesiyle başlanan sigara, alışkanlığa dönüşebilir.

· Bazı bölgelerde sigaraya erişimin kolay olması, yaş sınırlamalarının denetlenmemesi büyük bir etkendir.

· Bakkal ya da marketlerin yaş kontrolü yapmaması, internetten kolaylıkla sigara satın alınabilmesi bu durumu besler.

 Nikotin, oldukça bağımlılık yapıcı bir maddedir. Genç yaşta başlandığında beyin daha hassas olduğu için bağımlılık riski çok daha yüksektir.

Akciğer gelişimi tamamlanmadan sigaraya başlanması, astım, bronşit gibi solunum yolu hastalıklarının ortaya çıkmasına neden olur.

Sigara, damarların daralmasına yol açar ve genç yaşta kalp-damar hastalıklarına zemin hazırlar.

           Vücudu enfeksiyonlara karşı savunmasız bırakır, iyileşme süreci yavaşlar.

Dişlerde sararma, ağız kokusu, diş eti hastalıkları ve sivilce artışı gibi estetik ve sağlık sorunları yaratır.

           Sigara, beyin gelişimini olumsuz etkileyerek dikkat eksikliği ve öğrenme güçlüğüne neden olabilir.

          Kısa süreli rahatlama hissi verse de uzun vadede psikolojik sorunları tetikleyebilir ya da var olanları derinleştirebilir.

         Gençler arasında sigara bazen "havalı" görülse de sosyal çevrede kabul görmek uğruna sağlıktan feragat edilmesine yol açabilir.

        Sigaranın genetik materyal üzerinde hasar oluşturduğu bilinmektedir. Genç yaşta sigaraya başlayanlarda bu hasar daha erken başlar ve gelecekte kanser başta olmak üzere çeşitli hastalıklara neden olabilir.

Aynı zamanda bu genetik hasarlar, ileride doğacak çocukların sağlıklarını da etkileyebilir.

        Gençerimizin bilnçlenme konusunda birçok önlemler ve faliyetler yapılabilir.

· Okullarda sigara karşıtı eğitimler verilmelidir. Özellikle ortaokul ve lise çağında sigaranın zararları görsellerle, gerçek hikâyelerle anlatılmalı.

· Drama, tiyatro, belgesel ve seminerler gibi etkileyici yöntemlerle gençlerin dikkatini çekmek gerekir.

· Sigarayla ilgili yanlış algılar (stresi azaltır, karizma katar, yetişkin gösterir) bilimsel verilerle çürütülmelidir.

· Aileler çocuklarıyla açık ve yargılamadan konuşabilmeli.

· Evde sigara içilmemesi ve sigaranın kötü bir alışkanlık olarak görülmesi gerekir.

· Aileler de bilinçlendirilerek, çocuklarına iyi örnek olmaları teşvik edilmelidir.

· Gençlerin boş zamanlarını değerlendirebilecekleri sanat, spor, gönüllülük ve kültürel faaliyetler desteklenmelidir

· Sigara içmeyen gençlerin rol model olması teşvik edilmeli.

· Okullarda ve gençlik merkezlerinde “Sigara İçmeyenler Kulübü” gibi gönüllü gruplar kurulabilir.

     · Sosyal medyada sigarayı özendirici içeriklere karşı filtreleme ve kısıtlama uygulanmalı.

· Ünlülerin ve fenomenlerin sigarasız yaşamı teşvik edici paylaşımlar yapmaları sağlanmalı.

· Kamu spotları ve reklam kampanyaları gençlere hitap eden bir dil ve estetikle hazırlanmalıdır.

· 18 yaş altına sigara satışına sıfır tolerans politikası uygulanmalı, ihlal eden işletmelere ağır cezalar verilmeli.

· Tek sigara satışı, internet üzerinden sigara satışı ve açık sigara reklamları tamamen yasaklanmalı.

· Okul çevrelerinde ve gençlerin yoğun olduğu alanlarda sigara satış noktaları sınırlandırılmalı.

                  Dumansız Bir Hayat İçin Anlamlı Sözler

1. "Her nefes bir yaşamdır, dumanla değil umutla dolsun."

2. "Ciğerlerin hava ile dolsun, dumanla değil."

3. "Sigarayı bırak, kendine hayatı bırakma."

4. "Bir sigaraya değil, kendine bağımlı ol."

5. "Sigarayı bırakmak zor değil, hayatta kalmak daha zor."

6. "Temiz nefes, temiz bir gelecek demektir."

7. "Duman değil, hayaller soluyun."

8. "Sigara kül olur, sağlık elden gider."

9. "Bir anlık keyif, ömürlük pişmanlık olmasın."

10. "Kendine verebileceğin en güzel hediye: sağlıklı bir hayat."

11. "Dumanı seçersen geleceğini karartırsın."

12. "Yaşam dumanla değil, umutla güzelleşir."