Sektörel güven endekslerinde hızlı düşüş
Nisan 2025’te mevsim etkilerinden arındırılmış güven endeksleri, hizmet sektöründe %4,3, perakende ticarette %2,5 ve inşaatta %4,2 azalarak sırasıyla 109,5, 110,6 ve 85,1 seviyelerine geriledi. Hizmet ve inşaat sektörleri, son üç yılın en hızlı aylık düşüşlerini yaşadı.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Nisan 2025 verilerine göre, hizmet, perakende ticaret ve inşaat sektörlerinde güven endeksleri belirgin bir gerileme gösterdi.
HİZMET SEKTÖRÜNDE REKOR DÜŞÜŞ
Hizmet sektörü güven endeksi, Nisan 2025’te bir önceki aya göre %4,3 azalarak 109,5 seviyesine indi. Bu, Mart 2022’den bu yana en hızlı aylık düşüş olarak kayıtlara geçti. Son üç aylık dönemde iş durumu %6,6, hizmetlere olan talep %6,9 gerilerken, gelecek üç aylık talep beklentisi %0,8 artış gösterdi.
İstanbul’da 23 Nisan’da yaşanan 6,2 büyüklüğündeki depremin, hizmet sektöründeki güven kaybında etkili olduğu belirtiliyor.
Sektördeki gerileme, özellikle turizm, konaklama ve ulaştırma gibi alt dallarda belirginleşti. TÜİK verilerine göre, hizmet sektörü güven endeksi 100’ün üzerinde kalsa da, iyimserlik sınırına yaklaştı. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in ABD’deki temaslarında vurguladığı ekonomik istikrar programı, sektöre uzun vadeli güven aşılamayı hedefliyor. Ancak, küresel ekonomik belirsizlikler ve yerel afetlerin etkisi, kısa vadeli toparlanmayı zorlaştırıyor.
PERAKENDE TİCARETTE BELİRSİZLİK HAKİM
Perakende ticaret sektörü güven endeksi, Nisan 2025’te %2,5 azalarak 110,6 seviyesine geriledi. Son üç aylık dönemde iş hacmi-satışlar %2,6, mevcut mal stok seviyesi %2,4, gelecek üç aylık satış beklentisi %2,5 düştü. Depremin tüketici harcamalarını olumsuz etkilediği, özellikle dayanıklı tüketim mallarında talebin daraldığı gözlemlendi.
Perakende sektöründe, e-ticaretin payının artmasına rağmen fiziksel mağazalarda satışların yavaşladığı rapor edildi. TCMB’nin sıkı para politikası, tüketici kredisi büyümesini sınırlayarak talebi baskılıyor. Mevduat faizlerinin %54, tüketici kredisi faizlerinin %64 seviyesinde olması, harcamaları kısıtlıyor. TÜİK’in Mart 2025’te %0,9 artan perakende satış hacminin, Nisan’da deprem etkisiyle gerileyebileceği öngörülüyor.
Sektör temsilcileri, hükümetin tüketici güvenini artıracak adımlar atmasını bekliyor. Deprem sonrası emlak fiyatlarındaki haksız artışlara yönelik Ticaret Bakanlığı denetimleri, perakende sektöründeki fiyat baskısını dolaylı olarak etkiliyor.
İNŞAAT SEKTÖRÜNDE KÖTÜMSERLİK DERİNLEŞİYOR
İnşaat sektörü güven endeksi, Nisan 2025’te %4,2 azalarak 85,1 seviyesine düştü ve Ocak 2022’den bu yana en hızlı aylık gerilemeyi kaydetti. Alınan kayıtlı siparişlerin mevcut düzeyi %1,9, gelecek üç aylık dönemde toplam çalışan sayısı beklentisi %6,4 geriledi. Endeksin 100’ün altında olması, sektördeki kötümserliğin devam ettiğini gösteriyor. İstanbul depreminin, inşaat faaliyetlerini kısa vadede yavaşlattığı, ancak kentsel dönüşüm beklentilerinin orta vadede talebi artırabileceği belirtiliyor.
İnşaat sektörü, yüksek finansman maliyetleri ve talep yetersizliği gibi yapısal sorunlarla mücadele ediyor. TÜİK verilerine göre, inşaat maliyet endeksi 2024’te %67,3 artarken, sektörde faaliyetleri kısıtlayan faktörlerin başında finansman sorunları (%30,5) ve talep yetersizliği (%24,6) yer alıyor.
Deprem sonrası kentsel dönüşüm projelerine yönelik hükümetin açıklayacağı teşvikler, sektörde toparlanma umudu yaratıyor. Ancak, TCMB’nin %45 politika faizi, inşaat yatırımlarını finanse etmeyi zorlaştırıyor. Sektör temsilcileri, kamu destekli projelerin ve düşük faizli kredilerin güven endeksini iyileştirebileceğini savunuyor.
Nisan 2025’te Hangi Sektörlerde Güven Endeksi Düştü?
Nisan 2025’te hizmet sektörü güven endeksi %4,3, perakende ticaret %2,5 ve inşaat sektörü %4,2 azaldı. Hizmet ve inşaat, son üç yılın en hızlı aylık düşüşlerini yaşadı. Deprem ve ekonomik belirsizlikler, bu gerilemede etkili oldu.
Güven Endekslerindeki Düşüşün Ana Sebepleri Neler?
İstanbul’daki 6,2 büyüklüğündeki deprem, tüketici talebini ve sektörel güveni olumsuz etkiledi. Yüksek finansman maliyetleri, TCMB’nin sıkı para politikası ve küresel belirsizlikler de güven kaybını derinleştirdi. Özellikle hizmet ve inşaat sektörlerinde talep daralması öne çıktı.
İnşaat Sektöründe Toparlanma Bekleniyor mu?
Deprem sonrası kentsel dönüşüm projelerine yönelik beklentiler, inşaat sektöründe orta vadeli toparlanma umudu yaratıyor. Ancak, yüksek faiz oranları ve finansman sorunları kısa vadeli kötümserliği sürdürüyor. Hükümetin teşvik paketleri, güven endeksini olumlu etkileyebilir.
0 Yorumlar